De strijd tegen het kroos in het haventje en ander slootperikelen

Vorig jaar heb ik beschreven hoe met een drijvende pvc-buis met een doorsnede van 50 mm het kroos naar de kopse kant van het haventje is te trekken en er vervolgens met een net er uitgeschept kan worden. Dat net ligt naast de deur tegen de zijwand in de kanoloods. Het doel is niet om de haven kroosvrij te maken (irreëel doel), maar wel dat de haven genoeg open water heeft waar het licht in het water kan schijnen. Daarmee wordt voorkomen dat het in het haventje gaat stinken. Want als er geen licht in het water doordringt, gaat het plantenmateriaal onder water rotten en stinken. Het is een kwestie van regelmatig genoeg kroos uit de haven verwijderen. Wat dat betreft is het net grasmaaien, je moet het blijven doen. De laatste weken heb ik circa twee keer per week het kroos uit de haven verwijderd en volgens mij is daarmee voorkomen dat de haven is gaan stinken.

De haven na een schoontrekbeurt

Wie de laatste maanden vanuit het haventje is vertrokken naar het Paterswoldsemeer heeft gemerkt dat ik het dit jaar anders heb aangepakt. Een drijvende afsluitbuis moet het kroos zoveel mogelijk buiten de haven houden. En in plaats van het kroos naar de kopse kant te trekken, wordt het kroos nu met wat ik de sleepbuis noem, vanaf de kopse kant juist de haven uit getrokken, verder de sloot in. De sleepbuis wordt aan de kopse kant in de haven in het water gelegd en de twee koorden, waarmee de buis door de haven wordt getrokken, lopen door het water naar de berk (2e boom na de haven) op de zuidelijke oever. Vanaf die plek wordt de buis langzaam de haven uitgetrokken en daarmee ook het kroos. De afsluitbuis ligt op de kant klaar voorbij de laatste steigerplank aan het eind van de haven. Zodra de kroos met de pvc-buis voorbij de plek voor de afsluitbuis is getrokken, wordt de afsluitbuis over de hele breedte van de haveningang in het water gelegd, zodat er geen kroos meer terug kan drijven. De beide uiteinden worden gefixeerd door twee stokken om de buis op zijn plaats te houden. Vervolgens wordt de sleepbuis uit het water gehaald en circa twee meter naar binnen gelegd tussen de uiteinden van de beide steigers. Daarmee ontstaat er tussen beide buizen een sluis die meehelpt het kroos buiten de haven te houden. Tot slot worden de koorden opgewonden op een stukje plank en bij de sleepbuis gelegd. Na nog wat gesleutel aan de buizen (waarover hieronder meer) lukt het nu de hele operatie binnen tien minuten uit te voeren.

Tot zover klinkt het ideaal en zou je zeggen: klaar zijn we. Maar nee, weliswaar werkt het inderdaad, maar er zijn wel een paar complicaties die maken dat het kroos – weliswaar minder massaal, maar toch - de haven in drijft. In de eerste plaats komt dat omdat ieder keer als een kano over de buizen vaart (wat simpel gaat want de boot duwt de buizen gemakkelijk onder water en je vaart er zo over heen) er kroos naar binnen komt. Dat wordt deels opgevangen in de sluis tussen beide buizen, maar als er eenmaal een aantal kano’s de haven in en uit is gevaren, ligt er toch weer aardig wat kroos in de haven. Na de woensdagavondtraining is de haven weer even groen als de sloot.

Bij elke bootpassage komt er kroos de haven binnen

Een andere complicatie is dat de haven aan de kopse kant wel een halve meter smaller is dan aan het uiteinde, waardoor er kroos langs de buis “lekt” bij het aantrekken van de sleepbuis. Daarnaast zijn de zijwanden op het waterniveau door wippende of ontbrekende planken niet glad, waardoor de buis op sommige plekken achter een plank, pol of paal blijft haken.

Het kroos is bijna de haven uitgetrokken. De afsluitbuis ligt links op de kant klaar om naar de overkant geschoven te worden en zo het kroosveld af te sluiten.

Het vereist enige stuurkunst door op de juiste manier aan beide koorden te trekken. Het probleem is min of meer opgevangen door over de trekbuis aan een uiteinde een iets wijdere buis van twee meter te schuiven, waardoor de lengte van de totale buizen kan variëren tussen vier en circa zes meter. Bij een versmalling schuiven de buizen voor zover nodig over elkaar en bij een verwijding moet een elastiek die tussen beide buizen loopt ervoor zorgen dat de buizen uitschuiven, zodat steeds de trekbuis van zijwand tot zijwand loopt. Een complicatie die daarbij optreedt is dat een buis met een doorsnede van 75 mm zo zwaar is dat de buizen aan die kant net onder water verdwijnen. Een buis met een doorsnede van 60 mm laat te weinig ruimte over voor het elastiek dat de buis naar buiten moet trekken. Het probleem is voorlopig opgelost door kleine petflesjes als drijvers aan te brengen, niet mooi, wel effectief.

 
De wijde buis met petflesdrijvers.       Inschuiven van de afsluitbuis.

Het haventje van kroos ontdoen is al met al een klusje geworden dat iedereen, zeker als ik een keer heb laten zien hoe het moet, kan uitvoeren. Ligt de haven weer bedekt met kroos, dan is het kroos in 10 minuten de haven uitgetrokken. In de Loods hangt naast de sleutels een geïllustreerde en geplastificeerde handleiding, dus niets houdt je nog tegen… Nog maar even en dan is het kroos sowieso afgestorven en is het kroosleed voor dit jaar weer verleden tijd.

Het haventje is één plek met problemen, maar ook de sloot zelf naar het meer toe kent nog wel een paar zorgen, waarbij het kroos nog het minste is. Vervelender zijn de takken die verspreid over de sloot onder water liggen, vooral vervelend voor de kano’s met een roertje. Verder groeien her en der takken over de sloot en groeien de waterplanten en het riet tot hinderlijke proporties. Zo was het pijlkruid voor de ingang van de duiker uitgegroeid tot een steeds verder uitdijende bos en sloot het riet voor de duikeropening aan de andere opening van de duiker langzamerhand de ingang van de duiker af. Voorlopig zijn de ingangen van de duiker weer vrij van groeisels, want Oksana en Marlies hebben een groot deel van het pijlkruid, het riet en een overhangende tak verwijderd en op de kant gelegd.

Ik verbaas me er wel enigszins over dat er (gelukkig maar, geen misverstand daarover) wel leden zijn die zich bekommeren om de tuin, maar dat de sloot en het haventje, toch een belangrijke en praktische kanovoorziening lijkt mij, een stiefkindje is waar verder niemand naar omkijkt. Zijn er niet meer leden die net als ik ook het kroos zo veel mogelijk uit het haventje willen weren, die ook takken in en boven de sloot vervelend vinden, die ook de sloot en haven graag op diepte zien, en die ook de overige waterplantengroei binnen de perken wil houden? Zo ja, is het dan een idee om zoiets als een slootgroepje te vormen zoals er ook een tuingroep en een onderhoudsgroep is? Wie mee wil doen, kan zich bij mij aanmelden (kjiedvtrebbor.[antispam].@kpnmail.nl). Ik stel voor dat we dan binnenkort eens met elkaar om de tafel gaan zitten en bekijken wat we willen en kunnen doen en een plan de campagne kunne opstellen.

Robbert van der Eijk